همشهری- مرتضی کاردر: در میان سینماگران ایرانی کم نیستند کسانی که در سال‌های گذشته به چهره‌های جهانی تبدیل شده‌اند و در جشنواره‌های بین‌المللی و میان تماشاگران نخبه سینما طرفداران خود را یافته‌اند. کم نیستند سینماگرانی که به رسانه‌ها و کتاب‌های مرجع بین‌المللی راه یافته‌اند و نویسندگان نامدار سینما درباره آثارشان نوشته‌اند. نام‌های بسیاری را می‌توان به‌عنوان فیلمسازان بین‌المللی سینمای ایران فهرست کرد؛ مثل محسن مخملباف، ابوالفضل جلیلی، جعفر پناهی، مجید مجیدی، بهمن قبادی، شهرام مکری و دیگران. بی‌تردید در صدر فهرست عباس کیارستمی قرار می‌گیرد که شهرت جهانی و جایگاه او در تاریخ سینما با کمتر فیلمسازی قابل مقایسه است، اما حکایت اصغر فرهادی با همه فیلمسازان نامدار ایرانی، حتی عباس کیارستمی، فرق می‌کند.
سینماگران ایرانی در عرصه‌های بین‌المللی ذیل فیلمسازان جریان آلترناتیو (بدیل) قرار می‌گیرند. آنها بیشتر نزد تماشاگران حرفه‌ای سینما و نظریه‌پردازان و سینمایی‌نویسان و مخاطبان جشنواره‌های جهانی اهمیت دارند که به سبک‌ها و جریان‌های متفاوت سینما توجه می‌کنند. بعضی از آنها به‌دلیل ارزش‌های تجربی‌شان در فیلمسازی مورد توجه قرار گرفته‌اند و بعضی دیگر به‌خاطر تصویری که از ایران، به‌عنوان گوشه‌ای ناشناخته برای بسیاری از مردم جهان به‌دست داده‌اند، اهمیت یافته‌اند. حتی عباس کیارستمی که نامدارترین فیلمساز ایران در جهان است، یکی از مهم‌ترین یا شاید بتوان گفت مهم‌ترین سینماگر جریان بدیل سینما در سال‌های اخیر است، اما هیچ‌کدام از سینماگران ایرانی به بدنه سینمای جهان راه‌نیافته‌اند؛ به‌گونه‌ای که عموم تماشاگران بتوانند در شمار مخاطبانشان قرار بگیرند.
اصغر فرهادی هم شهرت خود را ابتدا از جشنواره‌ها کسب کرد و پا در راهی گذاشت که پیش‌تر دیگر سینماگران ایرانی در جشنواره‌های بین‌المللی هموار کرده بودند، اما پس از جایزه اسکار «جدایی نادر از سیمین» اقبال عام یافت و از آن زمان تا امروز همه فیلم‌های او در سینماهای اقصی‌نقاط دنیا، به‌طور گسترده، به نمایش عمومی درآمده‌اند و بسیاری به تماشای آنها نشسته‌اند.
نوع سرمایه‌گذاران و پخش‌کنندگان جهانی فیلم‌های بعدی اصغر فرهادی مثل «گذشته» و «فروشنده» و «همه می‌دانند» و البته ترکیب بازیگران نامدار جهانی که در فیلم «همه می‌دانند» جلوی دوربین او قرار گرفته‌اند، نشان می‌دهد که اصغر فرهادی به فیلمسازی برای عموم تماشاگران دنیا تبدیل شده است. بی‌تردید او فیلمسازی صاحب‌سبک و اغلب نخبه‌گرا به شمار می‌رود، اما نه فیلمسازی که فقط تماشاگران خاص و دوستداران سینمایی متفاوت از جریان بدیل بتوانند مخاطبان او باشند، بلکه عموم تماشاگران در شمار مخاطبان فیلم‌های او قرار می‌گیرند. چه سبک قصه‌گویی و درون‌مایه‌های داستان‌های او نیز به‌گونه‌ای است که برای عموم تماشاگران جذاب است.
در عین حال، شاید مهم‌تر از همه برای ما این است که رابطه فرهادی با سینمای ایران و تماشاگران ایرانی هیچ‌گاه قطع نشده و او در نهایت پس از یکی دو تجربه به سراغ سینمای ایران آمده است. بدین ترتیب او هم تماشاگران ایرانی را به شمار بینندگان فیلم‌های بین‌المللی خود افزوده است و هم بازیگران و دستیاران ایرانی خود را به جهان شناسانده است. حالا «قهرمان» در جشنواره کن به نمایش درآمده است. فیلمی که بار دیگر محصول بازیگران و عوامل ایرانی است. نمایش قهرمان در کن آغاز سفر فیلم تازه اصغر فرهادی در دور دنیاست. خبرها حاکی از این است که فیلم به‌زودی در ۳۰ کشور به‌طور همزمان پخش خواهد شد. «قهرمان» ادامه راهی است که اصغر فرهادی، در مقام فیلمسازی جهانی، در ۱۰ سال گذشته پیموده است. او اکنون جهانی‌ترین فیلمساز سینمای ایران است.
نظر شما